Birbirimize Bağlıyız-Hierocles’in Çemberi

2. yüzyıl’da yaşamış Stoik filozoflardan Hierocles’in 1901’de Hermopolis’te yapılan kazılarda Papirüs’e yazılmış bir kitabı bulunuyor: Etik’in Elementleri (Elements of Ethics)

300 satırlık bu kitapta Hierocles, kendini algılama / öz algı (self perception) konusunu işliyor. Bütün canlıların bir öz algısının olduğunu ve bu algıyı etrafındaki diğer canlılarla olan ilişkileri üzerinden oluşturduğunu belirtiyor.

Bu ilişkisellikle her canlıyla bağımız olduğunu hatırlatıyor.

“Kendinden başlayarak önce ailene, sonra arkadaşlarına, sonra komünitene, sonra insanlığa sonra gezegendeki tüm canlılara bağlısın. Bu bağı hiç unutmadan yaşa.”diyor ve Hierocles’in Çemberi ortaya çıkıyor:

Etik kavramının temellerini atan bu görüş Stoik felsefede “Oikeiôsis” olarak karşılık buluyor. Terim, “sahiplenme”, “aşina olma” ve “sevgi” gibi çeşitli şekillerde tercüme edilir, ancak en açıklayıcı olan Yunan köküdür: oikos hanehalkı veya aile anlamına gelir. O halde kavramı anlamanın en iyi yolu, oikeiôsis’in bir şeyi kendimize ait olarak algıladığımız bir süreç olduğudur.

Oikeiôsis, herhangi bir kişiyi / canlıyı / nesneyi kendinmiş gibi görmek anlamına geliyorsa, o şeyi insanlığın kendisi olarak düşündüğümüzde oikeiôsis, adaletin başlangıcı olur.

Aşağıdaki görseli Oikeiôsis‘i kendime hatırlatmak için hazırladım;